Chaymantaña, intipi ch'akichikun. Sirwisa Refonologización de la palabra, cerveza. Ñuqa wasiypi pukllasaq. Kay rimana simikunaqa kunan pacha nisqapi simikunata apaykachanku; simi hunt'achiqkunayá chaypi kasqanta chaninchan. Chaypaqmi, paykunaqa tutallamanta imaymanata ruranku: wasinkuta allichakunku, aqhakunku, wayk'uyta qallarinku, upyanakunata ima rantimunku. th, chh, kh, qh p', t', ch', k', q' 03 15 05 05 28 Achahalaqa sapanka simipim kan; hinalltaqmi, hayk'a qillqakuna simikunapi kan, chaytam riqsichiwanchik. ¿Imanaptintaq wakin ayllukunapiri kay yachaykuna chinkachkanman? Artículo 19 Basado en los principios de la Carta de la OEA y con sujeción a sus normas, y en concordancia con la cláusula democrática contenida en la Declaración de la ciudad de Quebec, la ruptura del orden democrático o una alteración del orden constitucional que afecte gravemente el orden democrático en un Estado Miembro constituye, mientras persista, un obstáculo insuperable para la participación de su gobierno en las sesiones de la Asamblea General, de la Reunión de Consulta, de los Consejos de la Organización y de las conferencias especializadas, de las comisiones, grupos de trabajo y demás órganos de la Organización. ¿Imanaptintaq Yunkapiri ch'uñuta mana rurankuchu? ¿Imakunatataq kunankama qhichwa simi qillqaymanta yachanki? Qillqasqata ñawinchaspa tapukuykunata kutichiy: ¿Imamantam qillqasqa rimasqa? Chaytaqa mamaymantaraqmi yachani. Iskay ch'iku (:) Kaytaqa llamk'arqanchikñam, kunanqa kaqmanta matipasun. La OEA mantendrá consultas y cooperación continua con los Estados Miembros, tomando en cuenta los aportes de organizaciones de la sociedad civil que trabajen en esos ámbitos. ¡Pim qamta qhawasunkiman, qara uya runa! Anachaqa rimaspa kutichillasqataq: - Allinpaqchá ñuqanchikqa tayta mamanchik yachachiwasqanchikta sunqunchikpi apaykachanchik. Hinaspataqmi, carguyuqqa runakunawan yanapachikuspa rakhu k'aspikunata chimpa chimpapurata allinta t'uqukunapi sayachinku. 2.3. Kay rimaykunapiqa puka ch'ikukunata rikunchik, chaykunata sutichakun: samay ch'iku (,) nispa. Chay raymiman achkha runa musuq p'achayuqkama hamurqanku. Qhichwa simi qillqaypi apaykachakuyta atikunmi. Pachamamaman haywakuymanta qillqasqata ñawinchaspa, tapukuykunata qillqaspa kutichisunchik: ¿Imamantataq kay qillqasqari rimasqa? Warmikunaqa chakrapa kantunpi tiyarquspa mikhunata qarankupacha. Kay simikunata t'aqay: saphinta, chaymantataq simi hunt'achiqninkunata ima: Simi Saphi Simi hunt'achiq Ch'uñupaqtaqmi Sutikunayuq Ayllukunapi Llamk'aqkunapuni Pukllasqaku Pichapayan Sayk'urqapun Yachasqanchikta chaninchasun. ¿Imanaptintaq wakin runakunari ch'uñuta mana mikhunkuchu? Ichaqa kunan yuyaychananchikpaq kay simikunatam akllanchik: haywarikusaq, mink'arikusunchik, aynikuwankiyá, mikhunkichik, kanqachá, kallanqapuni, llamkanqaku, rurasaqku. Manual de Quechua. Ñanman chayarquspataqmi samanku; hinataq kukachata rakirikuspa, Apukunamanta, Pachamamamanta ima tukuy sunqunkuwan mañarikunku, nispa:  Taytáy, mamáy lisinsiyata allinta llamk'anaykupaq quriwayku. Our partners will collect data and use cookies for ad targeting and measurement. Chaypaqmi kay tapukuykunata chaninchananchik: - ¿Imatan qillqasun? Llaqta runaqa p'alta rumichakunata mayukunamanta huñuspa qullqi nispa sumaqta ch'allan. Kunanqa sumaqta q'uñirqachiy, allinta puquykunanpaq nispam, warmiyman quni. Algunos textos fueron escritos por docentes que ganaron el “I … Kunan kawsay irqikuna, waynakuna, kuraq runakuna ima manaña rimachkankuñachu. Haywarikunapaqqa, yachaq runa imaymanatam mañawanku: misk'i misata, llama sulluta, paqucha sulluta, hinallataq, kukata, untuta, yuraq puka clavel t'ikata ima. Chay t'aqa ukhupiyá rimaykuna munayta awarikunan. Perú. ¿Imanaptintaq runakunari Apu Hururuman wichasqaku? Abancaymanta 149 QHICHWA Tapukuykuna. Chaymantataq aya p'ampana pataman ñawpanku, qhawariq puririnku. El compromiso del Acuerdo Nacional es garantizar una sociedad en la que los derechos son respetados y los ciudadanos viven seguros y expresan con libertad sus opiniones a partir del diálogo abierto y enriquecedor; decidiendo lo mejor para el país. Wila Kuraq runakuna wilawan chukchankuta kananakusqaku. En los actuales momentos de crisis ambiental y social se requiere una respuesta integrada, a escala supranacional, planetaria incluso, cuyo reto principal es pasar de una mentalid 50 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay Kaqninchikmanta simi hunt'achiqkuna. Mana ch'allakusunman chayri. ... LF Cusco Collao ECE 2015. WebEn busca del misterio - Jimenez del Oso, Fernando.pdf. Qam Pay Ñuqanchik Ñuqayku Qamkuna Paykuna Kunanqa imaymana rimanakunawan rimaykunata qillqasun, chaypaqqa llapan yachasqanchikta qillqasqanchikpi apaykachasun: Ñuqa ch'askata qhawani. The Woman in Cabin 10. Ichaqa qhichwa simipipas qillqayninpi rimayninpi kayhinata apaykachakullantaq: Kastilla simimanta simikuna Qhichwa simipa t'uqyayninkunawan rimasqa compadre kumpari comadre kumari Arequipa Arkipa maletín malitin músico musiku toca tuka fideos phiriyus segundo sikuntu caldo kaltu vela wila Kay kastilla simikunaqa qhichwa simipa t'uqyayninkunawan rimakun, qillqakunpas, kastilla simipi refonologización nispa sutichakun. (Huk t'aqa qillqasqa) Wasichakuyta tukuspaqa, musuq wasi ukhupi Pachamamaman haywarikunku. Yawarnintataq wasi pirqaman allin musuq wasi kananpaq ch'allaqku. ¿Imapaqtaq musuq p'achata kay raymipiri churakusqaku? ¿Aylluykipiri ima mikhunakunata ch'uñuwan, murayawan ima wayk'unkichik? 156 QHICHWA Yachasqanchikta chaninchasunchik. Gráfico 2 Wasiman papa apananchikpaqtaq uywanchikkunatachá qatimusunchik. Mikhuyta tukuspataq, mink'a runakuna kustalamankama papata winanku. Llamk'aqkunaqa kusisqa mikhuyta qallarinku, tukuspataq, aqhachata upyanku, kukachata akullinku. En este libro podrás leer y disfrutar diferentes leyendas y cuentos de nuestros pueblos. ): kay ch'ikutaqmi qillqayta tukuspa churakun. Chaymanta wak t'aqapi qillqay qallarinapaq churakunpunitaq. Aylluypiqa wayraqa Lorenzo sutiyuqmi, iray qallarinapaqqa payta ñawpaqtaqa t'inkakuyku. Kay chaninchallantaq; kasqantam qillqataqa, simi ichaqa mana simi rikuchiwanchik. kasqantam chaninchan. Chaypaqqa yachachiqkuna sunqunkuta churananku kachkan. Qammanta, qillqay: Uywaykikunamanta, qillqay: Wasiykimanta, qillqay: Qhichwa siminchikmanta, qillqay: 157 QHICHWA Simi tapuna Hallpa tika Adobe. El Acuerdo persigue cuatro objetivos funda- mentales. mamaykita munakunki. Chay hatun kamachikuy qillqa lluqsisqanman, qhipaman, wak kamachikuq qillqakunan qatipamurqanku: 13 QHICHWA — Acta de Acuerdos del evento nacional para la implementación de la escritura de la lengua Quechua en el marco de la RM 1218 85-ED. Yuyayniykita, qillqay: ¿Ima musuq yachaykunatataq qhichwa simi qillqaypi yachankiña? Texto de alfabetización inicial bilingüe: Nivel pre silábico y silábico Alfabetización inicial bilingüe: Quechua Cusco Collao – Castellano (Documento de … historia a la perfección, algún secreto oculto rodea a este. enológica. Kay sapanka simi hunt'achiqkunawan: _q, _ykacha, _sqa, _na rimaykunata qillqay. Asimismo, descentralizar el poder y la economía para asegurar que el Estado sirva a todos los peruanos sin excepción. Willakuq: Emperatriz Yarice Muñoz, Sicuani ayllumanta 66 QHICHWA Tapukuykuna. WebTraducciones de "produccion" a quechua en contexto, memoria de traducción. Willakuqkuna: Teresa Otazú Livón, Basilia Gamarra Saldivar. WebK I M S A en quechua significa 3. , numero asociado por la. Chayqa, allpapa kawsaynin pisi pisimanta wañupun. 80 QHICHWA Qhichwa simi rimaypiqa imaymana sutikuna, rimanakuna kallantaq, kaykunahina: Sutikuna Rimanakuna Qusqu wallpa inti asiy takiy upyay Ayawiri allqu rumi pukllay maqay saruy Satuku llaqta mallki puriy rimay siray mayu irqi ñan much'ay qillqay yupay urqu wawa waka llamk'ay ñawinchay q'ipiy t'ika mama paqucha yachay pichay chutay sipas killa unu tusuy llimp'iy hampiy Sutikunaqa, rimanakunapas manayá sapallankuchu kanku. Y el año pasado se añadió una nueva lengua a evaluar: asháninka. [email protected] Manataqmi wakin hampikunahina, qullqiwan rantinachu. Runakuna tukuy sunqunkuwan mañakunku: - Chakraytaqa sumaqllatayá qhawaripuwanki- nispa. Chirinos, Andrés 2001 Atlas lingüístico del Perú. ... Dicha categorización concuerda con'aquella que se presenla en la Gramática Quechua Cuzco-Collao, salvo algunas adaptac¡ones hechas en este … Qillqasqa ukhupiqa imaymana simikunatam apaykachanchik; ayakunamanta qillqasqapi kay pukayuq simikunatam tarinchik: yuyariq, yuyasqa, upyanakuna muyuykachay. Wakin simikunaqa manam kallpachana ch’ikutaqa apankuchu. wasinkuta allichakunku, aqhakunku, wayk'uyta qallarinku, upyanakunata ima rantimunku. Ichaqa wak kaqninchikmanta simi hunt'achiqpas kallantaqmi, qhawarisunpashina: Kaqninchikmanta Simi Hunt'achiqkuna Simukuna Rimaykuna _y wasi-y Ñuqapa wasiyqa munayllañam hatarin. All rights reserved. Tukuspataq, ayllupa kapillanman pasaykachipunku. Kay simikuna ahinata sutichakun: suti t'ikrachiqkuna, qillqaypiqa iskay niraypim apaykachakun: Kay hampi. Chay hampikunaqa imaymana unquykunatam hampin: uhu, chhulli, k'iri unquykunata ima. Web91 PUNO EL COLLAO - ILAVE JUEZ MIXTO 1(**) 92 PUNO PUNO JUEZ PENAL ... Concluida esta etapa se publica en el BOM el texto de la evaluación de conocimientos. Hinaspa papa allasqataqa chayman astayku. 127 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay Simi hunt'achiqkuna: _m, _mi, manam…_chu. Cusco. Con excepción de algunas palabras como El Gráfico 2 siguiente ayuda a apreciar las diferencias en números absolutos y porcentajes de quechuas en los departamentos del país. ¿Kunan kawsaykunapiri imawanmi runakuna chakra wiñananpaq yanapachikusqaku? Kay simi hunt'achiqkunamantaqa, hina kaqmi t'aqapi qillqakun, wakinkunaqa saphiman k'askachikun. Kunan yuyaychananchikpaq kay tawa simikunata akllasunchik: Quya, muraya, rurakun, apakun. Chaypaqmi, paykunaqa tutallamanta imaymanata ruranku: ¿Imatataq paykunari ruranku chay raymipaqri? Chay simi hunt'achiqkunaqa ahinata chaninchakun: Simi Hunt'achiqkuna _kama Kay simi Imayna kasqan Chaninchaykuna _rayku Kay simi _hina _pura Kay simi Kay simi hunt'achiqqa hunt'achiqqa hunt'achiqqa hunt'achiqqa sutikuna sutikuna sutikunapa pikunapas maykama imatapas rikch'akusqantam kikin kasqantam imanaptin chaninchan. Qhawariy kay qillqasqanchikkunata, imayna simi hunt'achiqkuna churakuchkan, imayna qillqakun, hinallataq ima mayt'ukunapas qillqana. 120 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay Simi hunt'achiqkuna: _naya, _paya, _chi, _pa. WebTraducciones de "produccion" a quechua en contexto, memoria de traducción. WebSEXUAL INTEGRAL EN LA EDUCACION SECUNDARIA. Hinataq sayk'unankukama tusunku. 92 QHICHWA _man simi hunt'achiqwan rimaykunata qillqay: Ñuqaqa wasiyman ripullasaqña. Kaykunataqa chay wasipi Rimana tiyaqkuna, tayta mama, irqichakunantin munay kawsakunankupaq ruranku. Kay simikunaqa rimanakunam kanku, q'aya pachapitaqmi kachkanku. ¿Mink'akunatari machachinapunichu? 153 QHICHWA Tapukuykuna. Qillqayqa simikunatam kallpachan; ichaqa, manayá sapankanchikchu munasqanchikmanhinachu qillqananchik. ¿Imanaptintaq Apukunata Pachamamata ima runa qunqapuchkanman? Y el año pasado se añadió una nueva lengua a evaluar: asháninka. ¿Imanaptin? Es también una condición necesaria para el pleno y efectivo ejercicio de la democracia. Rimana simikunaqa apaykachakun: kunan pacha, ñawpa pacha, q'aya pacha nisqapi. chakrakunaman churanku: Nitrógeno, Fósforo, Potasio, nisqakuna. Todo esto es necesario para desarrollar la propuesta pedagógica de EIB y promover competencias comunicativas en la lengua originaria como lengua materna de los niños y niñas. Descargue como DOCX PDF TXT o lea en línea desde ... que implementaban el Programa de Educación Intercultural Bilingüe EIB en otras lenguas se evaluó la comprensión de textos escritos en. Willakuq: Yolanda Melo León, Karwi ayllumanta 119 QHICHWA Tapukuykuna. Chaymi qharipuni qhulla mikhuy qhawaqqa rinan. Chayrayku, ñuqaqa chakra pataman chayarquspaqa ñawpaqta husut'ayta sumpuchuyta ima ch'utirqukuspa qunqurikuspa kimsa k'intuchata Pachamamaman haywarikuni. ¿Pachamamaman haywakuyri allinchu kanman? Artículo 12 La pobreza, el analfabetismo y los bajos niveles de desarrollo humano son factores que inciden negativamente en la consolidación de la democracia. PDF. SEMANA 37 – 7 DICIEMBRE – EIB – QUECHUA COLLAO – 3 y 4 GRADO: Elaboramos un mural con acciones para logar un Perú de todos y para todos … Pitumarca ayllumanta 91 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay. risqantam chaninchan. La democracia es esencial para el desarrollo social, político y económico de los pueblos de las Américas. Chayta yachaspañam allinta qillqasunchik. Qhari runakunaqa kurusta sumaqta musuq t'ikakunawan allichanku. Todos los peruanos tenemos derecho a un empleo digno, a una educación de calidad, a una salud integral, a un lugar para vivir. Mikhuyta tukurquspataqmi, Taytay utqaylla aqhata, kukata ima q'ipiykukuspa, takllanta rikraykukuspa mink'ankunantin chakra pataman puririnku. Web1.2 Estudios sobre el quechua Ayacuch o-Chanca y el quechua Cuzco-Collao 1.2.1 John Rowe (1950): delimitación dialectal - las sibilantes en el quechua sureño Rowe fue el primero en observar las correspondencias sistemáticas entre los dialectos modernos Cuzco-Collao y Ayacucho-Chanka. Artículo 14 Los Estados Miembros acuerdan examinar periódicamente las acciones adoptadas y ejecutadas por la Organización encaminadas a fomentar el diálogo, la cooperación para el desarrollo integral y el combate a la pobreza en el Hemisferio, y tomar las medidas oportunas para promover estos objetivos. ¿Wanu astaypi yanapakunkichu? 110 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay Simi hunt'achiqkuna: _ntin, _sapa, _yuq, _cha. Hinataq yachakuqkunata runa siminta, yachay wasi ukhumantapacha kallpachanankupaq apachimuyku. Kay sutikunaman simi hunt'achiqkunata, kasqanmanhina hunt'apay: Sutikuna _wan _paq _pi _manta aylluypaq aylluypi aylluymanta Pachamama Llaqta Aylluy Urqu 97 QHICHWA Yachasqanchikta qillqaspa chaninchasunchik. WebEs principal vehículo de la identidad, ya que a través de ella se puede conocer profundamente toda una cultura. t'aqa qillqasqa Párrafo Tiqsimuyu Mundo. Chaymantaraq qhulla mikhuytaqa qhawamuni. Qillqa paqarichiq: 148 QHICHWA Papa allaymanta Ñuqaqa Apukunata qunqapuchkasqani. Kumarin Sabinapas Arkipamantaraq ch'iqchi malitinnintin chayamusqa. Tiqsi muyuntinpiqa yaqa pichqa waranqa runa simikunam kan; kay simikunaqa manayá ch'uyachu kanku; paykunapura siminkunata mañanakunku; ichaqa manayá allinchu achkha simikuna mañakuyqa; mañakunaqa manapuni ima simipas kaptillan. Estado Eficiente, Transparente y Descentralizado Es de vital importancia que el Estado cumpla con sus obligaciones de manera eficiente y transparente para ponerse al servicio de todos los peruanos. Qillqay yachanapaqqa, kamachikuq qillqa RM Nº 1218-85-ED ñanninpim qillqananchik, kay mayt'uqa, Qullaw qhichwa simi rimaqkunapaqmi rurakun. Por esta razón, … Kallpachana ch'ikumanta Elmerpa willakusqan qillqa ukhupiqa kay simikunan kachkam; kallpawan rimachikuq ch'ikuwan simikuna: sumaqllatayá, manachá. 71-104. Adoptada la decisión de suspender a un gobierno, la Organización mantendrá sus gestiones diplomáticas para el restablecimiento de la democracia en el Estado Miembro afectado. Kanmanmi: mamaypaq, llaqtaypaq, yachay wasiypaq, wakkunapaqpas ima. 63 QHICHWA Kimsa t’aqa 64 QHICHWA Ch’ikukunamanta 65 QHICHWA Pascua Sicuani llaqtapi Sicuani llaqtapiqa, runakunaqa Pascua nisqa pachapi kamaq taytanchiktam saminchayku. Fichero de texto en formato ANSI (fichero A): Vocabulario, recogido por Philip Jacobs, usando (entre otros) fuentes abajo. Kallpachana ch’ikutaqa (´) qhichwa simipiqa pisi simikunallapim apaykachakun, kallpawan rimana simikunallapi. Waynakunapas, sipaskunapas, kuraq runakunapas Hururuta siqallankutaqmi. Chay fertizante nisqaqa tiendapim qhatukun. ¿Imanaptintaq Pascua kawsaypiri tayta mamakuna wawankuta suq'asqaku? Muraya ruranapaqqa akllasqa papakunam kan: q'anchillu, waña, waswa qallu, ima. Anachapas kikin ayllumanta kallasqataq. Qam Pay Ñuqanchik Ñuqayku Qamkuna Paykuna 147 QHICHWA Yachasqanchikta chaninchasun. P'unchawyaramuptintaq turus nisqata pukllanku. 15 QHICHWA Kuruchamanta Kawallumantawan Huk tutas, killa lluqsimuyta kuruchaqa raphintakama purisqa; sapanka yurakunaman chayaspataqsi raphikuna mikhuyta qallarisqa, yurakunataqsi nanaymanta sinchita waqasqaku. Ichaqa pukawan llimp'isqa simikunatam yachayninchikpi chaninchasun: kay, chay, chhaqay. Chaymantataq mana runa puriykachanan k'uchupi ruphachipun. Ch'uñunapaqtaqmi aswantaqa murmunta papata akllakun, wak papakunata ima. 158 QHICHWA Mayt'ukuna tapusqa Cerrón-Palomino, Rodolfo 2003 1987 1987 Lingüística Quechua. Mana allin yuyayniykuta, kurkuykupa qhillinta ima mayu unu apachun- nispa, niyku. WebProducción de textos narrativos en lengua materna (Quechua-Collao) para fomentar la identidad cultural en los estudiantes de la Institución Educativa Nº 50678-Patahuasi. Payqa mink'ankunata machachiyta qallarin. ¡Yaw wiksasapa warmi imatam qhawawanki! Learn how we and our ad partner Google, collect and use data. Ministerio de Educación. Kanmanmi: harawi, willakuy, wak qillqakuna ima. ESPECIALIDAD : COMUNICACION CICLO ... lecturas-favoritas-quechua-chanka-2019.pdf. Webchanin allin kausaypaq llaqtaq kamachikuynin polÍtica nacional del ambiente (versiÓn quechua) decreto supremo nº 012-2009-minam de 23 de mayo de 2009 Llamk'ayta tukurquspaqa, samaykuspa takllakunantin, sach'a q'ipikunantin kusisqa aylluman kutiykapunku. Paykunapa sutinmi: Hatun qillqakuna. Competitividad del País Para afianzar la economía, el Acuerdo se compromete a fomentar el espíritu de competitividad en las empresas, es decir, mejorar la calidad de los productos y servicios, asegurar el acceso a la formalización de las pequeñas empresas y sumar esfuerzos para fomentar la colocación de nuestros productos en los mercados internacionales. Chaypiqa, llikllapi imaymana apasqankuta mast'arinku. Qillqasqata ñawinchaspa tapukuykunata kutichiy: ¿Imamantam kay qillqasqa rimasqa? Chakra pataman chayarquspataqmi mink'akunapa chayamusqanmanhina aqhata, kukata ima haywarikun. ¿Imakunatataq Pachamamaman haywanapaq yachaq mañakusqa? WebSi quiere imprimir este texto, recomendamos las versiones o en formato .pdf, para papel de tamaño A4 o tamaño carta ... oración en el quechua cuzqueño se añade un sufijo … Kuraq kaspapas, wawanchikkunataqa mana kay munay kawsay chinkananpaq yachachinanchikpuni. WebEscritura Quechua-FELIX JULCA-2013.pdf. ¿Imanaptintaq Lorenzo nispari wayratari sutichanku? Webtexto 3.Adecúa el texto a la situación comunicati va 4. Kay simikunaqa rimaypipas qillqaypipas apaykachakullanmi. Los Estados Miembros, en ejercicio de su soberanía, podrán solicitar a la OEA asesoramiento o asistencia para el fortalecimiento y desarrollo de sus instituciones y procesos electorales, incluido el envío de misiones preliminares para ese propósito. Qhichwa Qullawqa kay llaqtakunapim rimakun: Apurímac, Cusco, Puno, Arequipa, Moqueguapi ima. Chaymi runa masiykunawan sapa wata tukuy sunquykuwan Pachamamaman haywarikuyku. 40 QHICHWA K'aminakuy ¡Yaw wallpa waqtana machu, ripuy! 60 QHICHWA Hinallataq, kay hatun qillqakunaqa apaykachakullantaq: phinkiq ch'iku qatipayninpi, qatiq ch'iku qillqay qatipayninpi qallarinapaq. Kay simikunaqa kastilla simimantayá kanku. Kumparinkunaman, kumarinkunaman ima watukuspa mink'akuq rinan. Chaymantapas, chakrapi muhu papa waqaychanapaqpas phutuyta rurasaqku, hinallataqchá ichhuta muñatawan papa waqaychanapaq rutumusaqku. Estos son tan importantes que serán respetados como políticas permanentes para el futuro. Uploaded by: geral. : ancha munakusqayta, sumaqlla kasqanta. Qillqana Ñuqaqa musuq qillqanata rantikamuni. Artículo 5 El fortalecimiento de los partidos y de otras organizaciones políticas es prioritario para la democracia. ¿Pitataq qullanatari churanku? Hinallataq, wakin runakunaqa t'ikakunawan t'ikachakuyku. Kay iskay simipiqa -rqa simi hunt'achiqmi ñawpa pacha rimanakuna kasqanta qhawachiwanchik. Los Estados Miembros de la OEA se comprometen a adoptar y ejecutar todas las acciones necesarias para la creación de empleo productivo, la reducción de la pobreza y la erradicación de la pobreza extrema, teniendo en cuenta las diferentes realidades y condiciones económicas de los países del Hemisferio. Wakinkunaqa kikillantataqmi rurallankutaq: wawqiy Juan, panay Luisa. ... había escrito el primer diccionario bilingüe quechua-español. 90 QHICHWA Wallpa t'ipiy raymimanta Sapa iskay chunka pusaqniyuq Anta Sitwa killapi, carguyuqkuna wallpa t'ipiy raymita ruranku. Astanayku p'unchawqa mink'a runakunata tutallamanta suyayku. número. Wasiykupiñaqa, mamayku mikhunata sumaqta wayk'urqusqanta suyachiwanku. Kay simikunam sutichakun: kuskanchaykuna. Webtexto escrito (causa-efecto, semejanza-diferencia, entre otras). urqu. WebESTRUCTURA DE LA ORACIÓN La estructura de una oración en quechua es como sigue: Tatay mayuman purin Mi padre camina al río S + C + V Mamay T´antaman rin Mi madre … 36 QHICHWA Wak qillqakunapipas kay ch'ikukunaqa apaykachakunmi qhawarisunpashina: Qatiq ch'iku Runakunaqa kunan kawsaykunapiqa Pachamamanchikta qunqaripuchkanku. Lexis, Vol. Tapukuy ch'iku Signos de interrogación. Sutikuna qillqanapaq: runakunapa, mayukunapa, mama quchakunapa, apukunapa, llaqtakunapa, ayllukunapa, suyukunapa, hatun suyukunapa ima. Ñawinchay chay uywa tutapachiy hinaspa, imaynapim qillqasqa kachkan chayta qatipay. Qamkunapas, kikillantataqmi ruranaykichik. Ministerio de Educación. 29 QHICHWA Qhichwa simipa t'uqyayninwan wak (huk, wakin) simikunaqa apaykachakunyá wak rimaykunapipas, qhawarisunpashina: Waka Taytay wakata mayu pataman unu upyanapaq qatin. Hurqusqa allichaspa: ÑAMPI, Ministerio De Educación, 2do Grado. Achkha misk'ikuna, p'achakuna apaykusqa hamusqa. 70 QHICHWA Papa allaymanta Antabamba ayllupiqa, papa allay chayarqamuptinqa huñunakuypi llaqta ukhupi sumaqta kamachinakuyku. Payqa kawsanmi, Apukunapas kawsallantaqmi. rimanakuykunatam chaninchan. Wayra wasi wayra wasipi willachimunku. número. Qhawachkanki, manam sasachu. 139 QHICHWA Qillqayninchikta kallpachasunchik. Ayllunchikpiqa ñawpanchikkunapa yachayninku mana chinkananpaq ch'uñuta, murayata ima kawsayninchikkuna kallpachakunanpaqmi rurana. 129 QHICHWA Qillqa paqarichiq: 130 QHICHWA Yachasqanchikmanta yuyaychay. WebEl producto que presentamos es un diccionario quechua – español, de la variante Cusco Collao con un grafemario y fonemario que consta de veinticinco consonantes y tres vocales. Chaymantaqa misturawan umaykupi churanakuyku. Kay simikunapi pukachakunaqa simi hunt'achiqkuna kanku. Qhichwa simi Qullaw sutichasqaqa, kayhina qillqakunayuqmi achahalam kasqa. 5 download Aylluypi trigo iraymanta Qillqa paqarichiq: 98 QHICHWA Wanu astaymanta Sakuyu ayllupiqa, runakuna wanu astanaykupaq Pachamamaman Apukunaman ima t'inkarikuyku. Ñuqaykuqa imaymanakunatam sumaqta tukuy sunquykumanta haywakuyku: sarata, kukata, winuta, aqhata, untuta ima. ¿Pitaq kamachikun uywa tutapachinapaqri? Kuska p'unchawman chayaspataqmi, wallpa t'ipiypi llallinakuqkuna huñunakunku. Qhichwa simipiqa manaña simikuna kallaptinmi musuq simikunataqa paqarichina, chaypaqqa imayna kasqanta imatapas qillqaspa paqarichinapaq qhawana. Cusco: Centro de Estudios Regionales Andinos Bartolomé de las Casas. Fichas interactivas gratuitas para practicar online o descargar como pdf para imprimir. Qamri ¿Imatam kay yachaykuna mana chinkananpaq rurawaq? Sumaqta kuka k'intuta akullispa, rurakunawan qhaqurikuspa, wayra allin kallpayuq hamunanpaq waqyarikuyku. Willakuq: Marcelino Espinoza Ramos, Punomanta 94 QHICHWA Tapukuykuna. ¡Yaw umasapa warmi! ¿Allinchu ch'uñu kawsayninchikpaq kanman? Qillqasqapiqa imaymana simikunata tarinchik: sutikunata, rimanakunata, simi hunt'achiqkunata, simi huñuqkunata ima. ¿Irubambapihina musuq wata chaskiy allinchu kanman? Imaraykuchus chayta rurayku: allin kawsayniyuq watantin kanaykupaq. WebFundamentos de la rehabilitación y restauración ecológica Nuestro interés se centra en reconocer, comprender y describir patrones y procesos involucrados en el aprovechamiento, conservación, rehabilitación y restauración de comunidades arbóreas, para aplicarlos en situaciones concretas a través de una investigación participativa con … Éstos fueron publicados en 1976 conjuntamente por el Instituto de Estudios Peruanos y … Chay ch'ikukunaqa hunt'asqa rimaykunatam t'aqan. Qhichwa simimanta imaymana yachasqanchikta qillqaspa chaninchasunchik, chaypaqtaq kay llimp'isqata qhawasunchik. Qillqasqata ñawinchaspa tapukuykunata kutichiy: ¿Imakunamantam kay qillqasqari rimasqa? Chaymantataq taqiman apaspa muñawan waqaychayku. Kunan pachapi rimanakunata apaykachanapaqqa sapanka suti rantipaqmi huk simi hunt'achiq kan, qhawarisunpashina. Cusco: Centro de Estudios Regionales Andinos Bartolomé de las Casas y Redolfo Cerrón Palomino. 53 QHICHWA Qillqay kallpachay. Qillqa paqarichiq: 141 QHICHWA 142 QHICHWA 143 QHICHWA Uywa tutapachiy Uywa tutapachiytaqa ñawpa kawsaykunamantaraqmi kawsachiyku. Chay puka qillqakunayá simi hunt'achiqkuna kachkan: kanaykupaq, sunquykuwan, qhatumanta, ayllupi, llaqtakunapiqa, mayukunamanta. El compromiso del Acuerdo Nacional es garantizar una sociedad en la que los derechos son respetados y los ciudadanos viven seguros y expresan con libertad sus opiniones a partir del diálogo abierto y enriquecedor; decidiendo lo mejor para el país. Ichaqa qillqaypiqa ahinatayá qillqananchik: Rimaypi apaykachakullanman Qillqaypi apaykachana ruranchisman ruranchikman rurananchispuni rurananchikpuni chakranchisqa chakranchikqa ñuqanchis ñuqanchik wasinchis wasinchik wawanchis wawanchik Yachasqanchikta chaninchasun: Kay rimaykunata allinchay qillqasqata yuyarispa hunt'apay kayhinata: Ñanman chayarquspataqmi samanku. Wanu q'ipiq uywakunata qatispa llamk'anku. Chayrayku, minchha watamanqa, papa allay qallarinaypaqqa Apukunaman, Pachamamaman ima utqaylla allasqayku tukunaykupaq haywarikusaq. Qhichwa siminchik kallpachakunanpaqqa, qillqayninpi mast'arikunanpaqqa, runa sunqunchikwanmi qillqananchik. Kay ayllukunapiqa, irqikuna Semana Santa nisqapiqa wak kawsaykunatayá apaykachallankutaq. ¿Allinchu pukllaypi kusirikuy? Papa allanapaqqa, papa huqarinapaq imaqa, llaqta ayllunchikkunatachá mink'arikusunchik. Hinallataq Kastilla simikuna qhichwa simipa t'uqyayninkunawan rimasqa simikunawan, rimaykunata qillqay: Huk wiksasapa irqicha turantin unuta pilonmanta aysamunku. Paykunapas chay qura hampikunatayá apaykachallankutaq. Qamri ¿Imata ruraspataq papa hallmaypi yanapakunki? chaninchan. kasqantam chaninchan. Chaypiqa tukuy sunquykumanta taytanchikmanta, Apukunamanta, Yaku mamamanta ima mañarikuyku, nispa: - Kunanqa qamkunapa makiykichikpiyá kayku. Web*IMAYNALLAN*Qheswa simita yachay wasiykimanta pacha.Aprende quechua en casa sin salir, sin horarios fijos y aburridos. Mayllirqukuyta tukuspaqa, musuq p'achawan churakuyku, hinataq, niyku: - Kunanqa musuq runa kani, lliw qhilliyta mayu apapun- nispa, niyku. Manam maypipas churallasunmanchu. Web2006; 2013). Musphay ch'iku Signos de admiración. Chaymantaraqmi, Taytay mamaywan hayk'ap yapuchinaykupaq rimanakunku. Hurqusqa allichaspa: ÑAMPI, Ministerio De Educación, 2do Grado. Paykuna tupaspa rimanakusqaku, Luwis nisqa: - Kunan kawsaykunapiqa, wakin runakunaqa manañam Pachamamanchikta yuyarinkuchu. Evaluación curricular Los/las postulantes aptos ... Evaluación para bonificación del idioma quechua o aymara El/la postulante a plaza en la que el idioma predominante es el … Por esta razón, como niños, niñas, adolescentes o adultos, ya sea como estudiantes o trabajadores, debemos promover y fortalecer acciones que garanticen el cumplimiento de esos cuatro objetivos que son los siguientes: 1. Kay wawakunaqa manchakusqa chay p'unchawta suyanku. Se prestará atención especial al desarrollo de programas y actividades para la educación de la niñez y la juventud como forma de asegurar la permanencia de los valores democráticos, incluidas la libertad y la justicia social. Kunanqa qillqasunpacha: CHAY Pachamamáy 56 QHICHWA Simi ukhumanta yuyaychay Suti rantikunamanta. ¿Imapaqtaq papatari qasachikusqa? precio de las pastillas anticonceptivas perú, sunarp sucesión intestada copia, párrafo causal ejemplos, máquinas para una cafetería, ropero puerta corrediza, conclusión del código civil, presentamos nuestro ensayo argumentativo 5 secundaria, libro como hacerse rico, de que se alimenta el pájaro paucar, sanciones por abandono de cargo docente, la diversidad cultural del perú, alumno de extensión pucp, alquiler de mini departamentos en satipo, fiesta patronal de ayacucho, paquetes de maternidad lima, repositorio de tesis universidad señor de sipán, oltursa teléfono lima san isidro, pregón de las siete palabras, restos arqueológicos incas del perú, calorías del chilcano de pescado, ser el mejor estudiante de medicina, circulación pulmonar fetal, ratio de rentabilidad neta sobre ventas interpretación, propiedades del jengibre contraindicaciones, shampoo para autos por mayor, principios del derecho internacional privado peruano, el área de educación física, resumen del cuento el zorro enamorado de la luna, aporte dinerario ejemplo, hospitales de essalud en lima y callao, gerentes de la municipalidad de san borja, ventajas del comercio internacional en el perú, menos plástico más vida consejos, edad de los hijos de eugenio derbez, importancia administración de ventas, basset hound precio chile, oraciones de adoración a jesús sacramentado, teoría del conocimiento de kant pdf, catalogo novopan 2020, como prepararse para el examen de residentado médico, guía de ejercicios para aumentar masa muscular, recurso de apelación administrativa ley 27444 plazo, escasez de fertilizantes pdf, aspiradora para colchones, crear cuentos con imágenes para niños, los claveles de la cumbia de donde son, estadistica aplicada para los negocios pdf, 10 productos agropecuarios, taxi primavera trujillo, vida y obra de un autor piurano san miguelino, ejemplo de ficha de identificación psicológica, conaren residentado 2022, computrabajo constructoras, ford explorer de segunda, entel 2x1 cineplanet términos y condiciones, mercedes benz clase a hatchback, malla curricular enfermería unmsm, somos el primer espermatozoide, modelo de proyecto de aprendizaje para secundaria matemática, responsabilidad objetiva, productos que no requieren registro sanitario digesa 2022, leyes para combatir la informalidad en el perú, plan de desarrollo concertado al 2021, políticas de seguridad de la información a 5, distribución de probabilidad en forma general, enfermedades que causan resequedad en los labios, porcentaje de abusos sexuales, fotografía james webb, abreviatura de toneladas, pruebas psicométricas para ventas pdf, plantilla de matriz en word, rúbrica para evaluar trabajo colaborativo word, triciclo de carga usado barato df, camioneta jeep 4x4 precio perú, consentimiento informado psicología 2020, los 7 sacramentos para dibujar, mapas mentales en word y powerpoint, municipalidad de santo domingo concepción, 12 cuentos peregrinos pdf resumen,